| ویژگی گیاه | میزان تحمل گرما | نیاز نوری | دفعات آبیاری | مناسب برای فضای کوچک |
|---|---|---|---|---|
| اسطوخودوس | بسیار بالا | نور کامل | کم | بله |
| ساکولنت | بسیار بالا | نور کامل | بسیار کم | بله |
| شمعدانی | بالا | نور متوسط تا کامل | متوسط | بله |
| رز ایرانی | بالا | نور کامل | متوسط | خیر (نیاز به فضای بیشتر) |
| نعنای فلفلی | متوسط تا بالا | نور کامل | زیاد | بله |
تابستان‌های گرم مخصوصاً در مناطق خشک یا نیمه‌خشک ایران، چالشی جدی برای نگهداری گیاهان در فضای بالکن است. در تجربه‌ای که تابستان گذشته با بالکن جنوبی آپارتمانم در تهران داشتم، بسیاری از گیاهان رایج مثل پتوس یا فیکوس در مقابل نور شدید و دمای بالای ۴۰ درجه تاب نمی‌آورند. اما چند گیاه بودند که نه تنها دوام آوردند بلکه رشد چشم‌گیری هم داشتند.
اسطوخودوس؛ شاهکار تحمل گرما
در میان گیاهانی که تست کردم، اسطوخودوس (Lavandula angustifolia) شگفتی‌ساز بود. این گیاه معطر که در تحقیقات دانشگاه آریزونا به‌عنوان یکی از مقاوم‌ترین گونه‌ها در برابر دمای بالا معرفی شده منبع: University of Arizona Extension, به راحتی در گلدان رشد می‌کند و نور مستقیم آفتاب را عاشقانه می‌پذیرد. تنها چالش آن خاک خوب زهکشی‌شده است که اگر رعایت شود، به آبیاری هفتگی هم بسنده می‌کند.
ساکولنت‌ها؛ انتخاب بی‌دردسر
ساکولنت‌ها مثل اچه‌وریا و سدوم در تابستان بالکن من حتی با آبیاری هر ۱۰ روز یک‌بار نیز سرحال بودند. طبق مقاله‌ای از Royal Horticultural Society، این گروه از گیاهان به دلیل ساختار ذخیره‌ی آب در برگ‌هایشان، برای فضاهای گرم و پرنور ایده‌آل هستند منبع: RHS.org.uk. آن‌ها تنوع بسیار زیادی دارند و برای بالکن‌هایی با فضای محدود گزینه‌ای عالی‌اند.
شمعدانی؛ کلاسیک و مقاوم
شمعدانی (Pelargonium) یکی از محبوب‌ترین گل‌های بالکنی است. در مقایسه‌ای که بین این گیاه و گل اطلسی داشتم، شمعدانی دوام بیشتری در برابر نور مستقیم و گرمای شدید نشان داد. طبق گفته‌های وب‌سایت Gardening Know How، شمعدانی می‌تواند در خاک گلدانی ساده و با آبیاری منظم رشد خوبی داشته باشد منبع: gardeningknowhow.com.
رز ایرانی؛ زیبا ولی نیازمند توجه
رز ایرانی در گلدان و نور کامل رشد می‌کند، اما بر اساس تجربه شخصی و نظر Missouri Botanical Garden، به خاک مغذی، آبیاری منظم و کمی رسیدگی بیشتر نیاز دارد منبع: missouribotanicalgarden.org. در تابستان سال گذشته یکی از گلدان‌های رز من، بدون سایه‌بان دچار سوختگی برگ شد، اما گلدانی که کمی پارچه توری بالای آن کشیده بودم، گلدهی بسیار خوبی داشت.
نعناع فلفلی؛ کاربردی و مقاوم
نعناع فلفلی (Mentha piperita) هم در لیست گیاهان مقاوم قرار می‌گیرد، به‌ویژه اگر آن را در بخشی از بالکن با نور صبحگاهی بکارید. طبق مقاله‌ای از NC State Extension, این گیاه به خوبی در گلدان رشد می‌کند و خواص دارویی متعددی هم دارد منبع: content.ces.ncsu.edu. تنها نکته مهم، آبیاری مکرر آن است؛ خشکی برای این گیاه بسیار آسیب‌زننده است.
| گیاه | مقاومت در برابر آفتاب مستقیم | میزان نگهداری موردنیاز | مناسب برای گلدان‌های کوچک |
|---|---|---|---|
| اسطوخودوس | بسیار بالا | کم | بله |
| ساکولنت‌ها | بسیار بالا | بسیار کم | بله |
| شمعدانی | بالا | متوسط | بله |
| رز ایرانی | بالا | بالا | خیر |
| نعناع فلفلی | متوسط تا بالا | بالا | بله |
سؤالات متداول
۱. آیا تمام این گیاهان مناسب آب‌وهوای خشک هستند؟
خیر، برخی مانند نعناع فلفلی به رطوبت بیشتری نیاز دارند. ساکولنت‌ها و اسطوخودوس در آب‌وهوای خشک بهتر عمل می‌کنند.
۲. آیا می‌توان این گیاهان را در گلدان‌های آویزی هم کاشت؟
بله، مخصوصاً شمعدانی و ساکولنت‌ها برای گلدان‌های آویزی یا دیواری بسیار مناسب هستند.
۳. بهترین زمان آبیاری این گیاهان در تابستان چه ساعتی است؟
ساعات ابتدایی صبح یا اواخر عصر، که دمای هوا پایین‌تر است و تبخیر کمتر رخ می‌دهد.
۴. آیا باید از کود خاصی استفاده کرد؟
کوددهی سبک ماهانه کافی است. اسطوخودوس و ساکولنت‌ها حتی بدون کود هم عملکرد خوبی دارند.